پیام‌های غیبت رئیس‌جمهور چین از اجلاس «گروه 20»

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ اجلاس سران «گروه 20» روزهای نهم و دهم سپتامبر در هند و در غیاب رؤسای جمهور چین و روسیه برگزار شد. هرچند غیبت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه غیرمنتظره نبود، زیرا وی در اجلاس سران «گروه 20» سال گذشته در اندونزی و نیز اجلاس بریکس در آفریقای جنوبی شرکت نکرده بود، ولی اعلام خبر غیبت شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در این اجلاس باعث تعجب و ابهام در زمینه دلایل این موضوع شد؛ به ویژه اینکه برای نخستین بار است پینگ از زمان به قدرت رسیدن در سال 2013 میلادی در نشست بین المللی سران شرکت نمی کند.

اعلام غیبت رئیس جمهور چین برنامه ریزی برخی رهبرانی که روی دیدار با وی برای رسیدگی به موضوعات حساس مشترک با چین حساب باز کرده بودند و در رأس آنها جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را به هم زد.

این اجلاس در حالی برگزار می شود که روابط چین با هند که در حال حاضر ریاست «گروه 20» را برعهده دارد، با تنش های زیادی مواجه است و دو کشور دوره روابط بدی را پشت سر می گذرانند

با وجود این، بایدن از احتمال دیدارش با پینگ در حاشیه نشست همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه (APEC) در نوامبر آینده در سانفرانسیسکو خبر داد. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان برای کم اهمیت جلوه دادن غیبت رؤسای جمهور چین و روسیه گفت: اجلاس سران «گروه 20» با وجود غیبت چین و روسیه همچنان مهم است، زیرا لی چیانگ، نخست وزیر چین و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در آن شرکت می کنند.

چرا پینگ حضور نیافت؟

تصمیم رئیس جمهور چین برای غیبت در اجلاس سران «گروه 20» در نتیجه رویدادها و تحولات اخیر عرصه بین المللی است که شکاف بزرگ در روابط پکن و غرب را آشکار می کند. چین با این اقدام پیام های متعددی ارسال کرد و موضع خود را در قبال حوادثی که در حال وقوع است، نشان داد. چین ثابت کرد این کشور قدرت بزرگی در عرصه بین المللی و دارای وزن و جایگاه خاص خود است.

این اجلاس در حالی برگزار شد که روابط چین با هند که در حال حاضر ریاست «گروه 20» را برعهده دارد، با تنش های زیادی مواجه است و دو کشور دوره روابط بدی را پشت سر می گذرانند. دو طرف با وجود رایزنی های مکرر که آخرین آن دیدار رئیس جمهور چین با نارندرا مودی، نخست وزیر هند در حاشیه اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی بود تاکنون به تفاهم بر سر همکاری در زمینه مناقشه های مشترک دست نیافته اند.

به تازگی تنش میان دو کشور به دلیل انتشار نقشه مرزهای جدید چین شدت یافته است، زیرا در این نقشه ها مناطقی وجود دارند که هند مدعی است در قلمرو کشورش قرار دارد. علاوه بر این، دهلی نو در حال برگزاری مانور نظامی در نزدیکی مرزهای خود با چین است.

در حالی که ائتلاف های تحت رهبری یا عضویت چین در حال قدرتمند شدن در عرصه جهانی است، غیبت رئیس جمهور این کشور برای اجلاس سران «گروه 20» به طور کلی و برای هند به طور خاص شکست به شمار می رود.

در نشست «گروه هفت» کشورهای جدیدی به این مجموعه پیوستند که برخی از آنها مانند عربستان سعودی و آرژانتین ازجمله کشورهای عضو گروه 20 هستند و این روند می تواند به تقویت بریکس و اثربخشی آن در تحولات بین المللی کمک کند

این غیبت هر علتی داشته باشد، پیامی برای آمریکاست که رئیس جمهور آن بارها تمایل خود را برای دیدار با رئیس جمهور چین اعلام کرده بود، اما پکن معتقد است نیازی به برگزاری چنین نشستی نیست. آمریکا به توافق میان رؤسای جمهور دو کشور در هنگام دیدار در حاشیه نشست سران «گروه 20» سال گذشته پایبند نبود، علاوه بر این، رایزنی ها و مذاکرات میان دو کشور پس از سفر مقام های آمریکایی به پکن در ماه های اخیر پیشرفتی نداشته است.

غیبت رئیس جمهور چین ممکن است فشاری بر دولت بایدن برای پاسخ به خواسته های پکن و پیش شرط دیدار رؤسای جمهور دو کشور در اجلاس سران اَپک باشد که قرار است نوامبر آینده برگزار شود و احتمالاً رئیس جمهور چین در آن حضور خواهد یافت.

برخی کارشناسان دلیل غیبت رئیس جمهور چین را حمایت از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه می دانند که وی نیز در اجلاس غایب بود. غیبت رؤسای جمهور روسیه و چین در حالی که دیگر ائتلاف های جهانی مانند «بریکس» وارد فضای رقابت با ائتلاف های غربی به سرکردگی آمریکا شده اند، شکستی برای نشست «گروه 20» تلقی می شود؛ چه اینکه نشست ماه گذشته «گروه هفت» در آفریقای جنوبی نیز بیش از نشست کنونی «گروه 20» مورد توجه قرار گرفت.

در نشست «گروه هفت» کشورهای جدیدی به این مجموعه پیوستند که برخی از آنها مانند عربستان سعودی و آرژانتین ازجمله کشورهای عضو گروه 20 هستند و این روند می تواند به تقویت بریکس و اثربخشی آن در تحولات بین المللی کمک کند. روسیه و چین در حالی که جهان شاهد تحولات اساسی است، به دنبال پایان دادن به هژمونی غرب در صحنه بین المللی و رسیدن به نظم سیاسی و اقتصادی متعادل تری در جهان هستند.